Projekty kryptowalut coraz częściej stosują zaawansowane strategie tokenomii, aby wzmocnić swoją pozycję rynkową i zwiększyć zaufanie inwestorów. Wśród nich programy skupu akcji własnych (buyback), w których projekt wykorzystuje swoje przychody do odkupienia własnych tokenów z otwartego rynku, stały się znaczącym mechanizmem. Strategia ta nie tylko zmniejsza podaż krążącą, potencjalnie prowadząc do wzrostu ceny, ale także sygnalizuje kondycję finansową i zaangażowanie w tworzenie długoterminowej wartości. Niniejsza analiza bada dziesięć czołowych projektów aktywnie wykorzystujących mechanizmy skupu akcji własnych lub podobne strategie redukcji podaży tokenów.
Ewolucja spalania tokenów na BNB Chain
BNB Chain, wieloaspektowy ekosystem blockchain wywodzący się z Binance Chain i Binance Smart Chain, od dawna jest znaczącym graczem w przestrzeni kryptowalut. Jego natywny token, BNB, zajmuje piąte miejsce na świecie pod względem kapitalizacji rynkowej, co świadczy o znacznym zainteresowaniu inwestorów. BNB Chain generuje od dawna znaczne przychody, z istotnymi dochodami zgłoszonymi za rok 2024 i zauważalnym wzrostem rok do roku w pierwszym kwartale 2025 roku. Podejście projektu do zarządzania podażą tokenów ewoluowało od bezpośredniego modelu „Buyback and Burn” (skup i spalanie), w którym zyski były wykorzystywane do zakupu BNB, a następnie ich niszczenia, do bardziej zautomatyzowanego systemu. Obecny mechanizm Auto-Burn, wdrożony w 2021 roku, systematycznie usuwa BNB z obiegu co kwartał, a ilość spalanych tokenów zależy od takich czynników, jak cena i generowanie bloków. Do tej pory mechanizm ten doprowadził do zniszczenia ponad 62,8 miliona tokenów BNB, co stanowi znaczną wartość i stały wysiłek w celu zarządzania podażą.
Strategiczna rezerwa Chainlink dla zrównoważonego wzrostu
Chainlink, zdecentralizowana sieć oracle, działa jako kluczowy pośrednik, łącząc inteligentne kontrakty z danymi ze świata rzeczywistego. Jego natywny token, LINK, jest niezbędny do wynagradzania usług oracle, zabezpieczania sieci i nagradzania operatorów węzłów. Projekt wdrożył program o nazwie Chainlink Reserve, który alokuje część przychodów od klientów korporacyjnych i opłat za korzystanie z sieci. Inicjatywa ta automatycznie konwertuje przychody w innych aktywach cyfrowych na LINK, które następnie są deponowane w strategicznej rezerwie. Rezerwa ta ma na celu wspieranie długoterminowego wzrostu projektu, zwiększenie wartości LINK i zapewnienie odporności sieci. Chociaż nie jest to tradycyjny skup akcji własnych, stałe gromadzenie LINK w tej rezerwie tworzy stałą presję popytową, przyczyniając się do stabilności ekosystemu.
Agresywny skup tokenów Hyperliquid w celu deflacji
Hyperliquid działa jako zdecentralizowana giełda kontraktów terminowych (DEX) zbudowana na własnym blockchainie warstwy 1. Jej zdecentralizowany model księgi zleceń umożliwia handel z dużą prędkością, pozycjonując ją jako lidera w segmencie DEX instrumentów pochodnych. Token HYPE zarządza siecią i nagradza uczestników. Godnym uwagi aspektem tokenomii Hyperliquid jest agresywny mechanizm skupu akcji własnych, przy czym znacząca większość przychodów z opłat transakcyjnych jest podobno przeznaczana na odkupienie HYPE z rynku. Te odkupione tokeny są następnie spalane, tworząc presję deflacyjną na podaż. Całkowita wartość odkupionych tokenów od momentu powstania programu jest znacząca, wspierana przez znaczący Fundusz Pomocy przeznaczony na te skupów.
Skup akcji własnych Ethena w celu zwiększenia wartości dla interesariuszy
Ethena, emitent stablecoina USDe, wyróżnia się utrzymaniem swojego powiązania z dolarem poprzez strategię zabezpieczenia delta-neutralnego, a nie tradycyjne rezerwy fiat. Takie podejście pozwala zarówno na stabilność, jak i generowanie przychodów. Token ENA służy jako token zarządzania protokołem, umożliwiając posiadaczom głosowanie nad kluczowymi aspektami rozwoju projektu, w tym zarządzaniem ryzykiem i dystrybucją przychodów. Po pomyślnym osiągnięciu kluczowych wskaźników wydajności, Ethena wdraża propozycję przekierowania części swoich zysków bezpośrednio do stakerów i posiadaczy ENA. Ponadto zainicjowano znaczący program skupu tokenów, z alokacją znacznych środków na nabycie ENA z rynku, opierając się na poprzednich wysiłkach skupu i mając na celu wzmocnienie propozycji wartości tokena.
Inicjatywa skupu akcji własnych Aave finansowana przez protokół
Aave to wiodący zdecentralizowany protokół finansowy (DeFi) ułatwiający pożyczanie i kredytowanie w wielu blockchainach. Wprowadzenie funkcji takich jak pożyczki błyskawiczne (flash loans) uczyniło go kluczowym agregatorem płynności w sektorze DeFi. Token AAVE jest centralnym elementem zarządzania protokołem, umożliwiając posiadaczom wpływanie na decyzje dotyczące listowania aktywów, dostosowywania stóp procentowych i aktualizacji parametrów ryzyka. Aave uruchomił pilotażowy program skupu akcji własnych, który wykorzystuje część przychodów protokołu do odkupienia tokenów AAVE z rynku. Inicjatywa ta demonstruje zaangażowanie w nagradzanie posiadaczy tokenów i zarządzanie podażą, ze znaczną kwotą już wdrożoną od momentu jej powstania.
Przejście OKX do stałej podaży z dużym spaleniem tokenów
OKB to token użytkowy dla giełdy OKX, oferujący posiadaczom różne korzyści, takie jak zniżki na opłaty transakcyjne, wyłączny dostęp do platform startowych tokenów i zwiększone zarobki na produktach OKX Earn. Zapewnia również prawa do zarządzania w ekosystemie OKChain. Przed sierpniem 2025 roku OKX stosowało kwartalny model skupu i spalania, wykorzystując 30% swoich przychodów. Jednak giełda przeprowadziła znaczące jednorazowe spalenie tokenów, usuwając ponad 65 milionów OKB z obiegu i skutecznie ograniczając całkowitą podaż do 21 milionów tokenów. Ten strategiczny ruch przekształcił OKX z dynamicznego modelu deflacyjnego w stałą i ograniczoną podaż, znacząco wpływając na rzadkość OKB.
Ciągły skup akcji własnych pump.fun w celu redukcji podaży
pump.fun wyłonił się jako wiodąca platforma do uruchamiania monet memów na blockchainie Solana, upraszczając proces tworzenia dzięki mechanizmowi krzywej wiązania (bonding curve), który zapewnia natychmiastową płynność. Token PUMP, używany do zdecentralizowanego zarządzania, pozwala posiadaczom głosować nad rozwojem protokołu. Kluczowym elementem tokenomii PUMP jest jego ciągły program skupu akcji własnych, finansowany z opłat transakcyjnych pobieranych na platformie. Od momentu powstania pump.fun nabył znaczną ilość tokenów PUMP. Ten ciągły proces skupu ma na celu zmniejszenie całkowitej podaży tokenów, przyczyniając się do jego długoterminowej propozycji wartości dla inwestorów.
Skup tokenów Sky napędzany przychodami
Sky (dawniej MakerDAO) to fundamentalny protokół DeFi oferujący usługi pożyczkowe zabezpieczone kryptowalutami. Jego natywny token zarządzania, SKY, odgrywa kluczową rolę w zarządzaniu protokołem, umożliwiając posiadaczom głosowanie nad kluczowymi parametrami, takimi jak struktury opłat i rodzaje zabezpieczeń. Protokół generuje przychody z „opłat stabilizacyjnych” płaconych przez pożyczkobiorców. Część tych przychodów jest następnie wykorzystywana do zakupu tokenów SKY z otwartego rynku, które są następnie spalane, trwale zmniejszając całkowitą podaż. To systematyczne podejście do redukcji podaży, finansowane z przychodów operacyjnych, podkreśla zaangażowanie Sky w swój model tokenomii.
Skup akcji własnych Jupiter oparty na opłatach na rzecz wzrostu ekosystemu Solana
Jupiter to agregator zdecentralizowanych giełd (DEX) w ekosystemie Solana, zaprojektowany do optymalizacji wymian tokenów poprzez kierowanie zleceń na różne giełdy w celu uzyskania najlepszych cen. Token JUP działa jako token zarządzania, przyznając posiadaczom prawa głosu w decyzjach dotyczących protokołu, w tym w implementacji funkcji i alokacji skarbca. W styczniu 2025 roku Jupiter wprowadził program, który alokuje 50% opłat generowanych przez platformę na odkupienie JUP z otwartego rynku. Inicjatywa ta ma alokować znaczną kwotę rocznie, czyniąc ją jednym z największych programów skupu akcji własnych w ekosystemie Solana i stałym wysiłkiem na rzecz zwiększenia wartości JUP.
Okresowe inicjatywy skupu akcji własnych Nexo
Nexo prowadzi scentralizowaną platformę finansową oferującą pakiet produktów z aktywów cyfrowych, w tym natychmiastowe pożyczki, konta oszczędnościowe o wysokim oprocentowaniu i zintegrowaną giełdę. Token NEXO zapewnia użytkownikom korzyści, takie jak obniżone oprocentowanie pożyczek, wyższe zyski z oszczędności i kwalifikowalność do dywidend, wszystko powiązane z poziomami lojalności użytkowników opartymi na posiadanych zasobach NEXO. Nexo okresowo przeprowadza programy skupu akcji własnych, wykorzystując część swoich zysków do odkupienia tokenów NEXO z rynku. Inicjatywy te, w tym niedawna znacząca runda skupu akcji własnych, demonstrują zaangażowanie platformy w zarządzanie podażą tokenów i nagradzanie bazy użytkowników.
Jerry od lat związany jest z rynkami finansowymi i specjalizuje się w analizie trendów kryptowalutowych. Swoje doświadczenie zdobywał w różnych zakątkach świata, a każdą wolną chwilę spędza na śledzeniu wykresów i czytaniu nowości z branży blockchain. Plotka głosi, że potrafi rozpoznać spadek Bitcoina nawet przez sen – i wtedy budzi się, by zapytać: „A może to tylko korekta?”